نظریه‌باری مشاهدات1 در بوتة نقد

Authors

مجید بیدارمغز دانشجوی ارشد، فلسفة علم، د صنعتی امیرکبیر

مرتضی صداقت آهنگری حسین‌زاده استادیار دانشکده مدیریت، علم امیرکبیر تهران

Abstract:

دیدگاهی که می‌گوید مشاهدات فاعل شناسا، وابسته به شبکة بینشی معرفتی وی، انعطاف‌پذیر بوده و از آموزش‌ها، تربیت‌ها و انتظارات او متأثر است دیرزمانی است که جایگاه ویژه‌ای را در مباحث فلسفة علم به خود اختصاص داده است. در برابر این دیدگاه، اعتقاد به وجود لایه‌ای نفوذ‌ناپذیر از مشاهدات مطرح است که از صلبیت و خلوص برخوردار بوده، ساختار تربیتی و معرفتی مشاهده‌گر تأثیری در آن ندارد. در این مقاله تلاش خواهیم کرد تا بر اساس نظریات دو تن از فلاسفة علم معاصر، چرچلند و فودور، که به‌ترتیب از شاخص‌ترین مدافعان دیدگاه‌های مذکورند، نظریه‌باری مشاهدات را مورد ارزیابی قرار دهیم و درنهایت، دیدگاهی آشتی‌جویانه مبتنی بر ادراک تشکیکی ـ لایه‌ای ارائه کنیم؛ دیدگاهی که ضمن قبول صلبیت در مرتبة حس، به ادراکی فربه‌پذیر و انعطافی پس از حس و پیوستة با آن قائل است و نیازی نمی‌بیند که اختلاف در گزارشات و قضاوت‌های مشاهدتی را با انعطاف‌پذیری حواس فاعل شناسا توجیه کند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

نظریه باری مشاهدات1 در بوتة نقد

دیدگاهی که می گوید مشاهدات فاعل شناسا، وابسته به شبکة بینشی معرفتی وی، انعطاف پذیر بوده و از آموزش ها، تربیت ها و انتظارات او متأثر است دیرزمانی است که جایگاه ویژه ای را در مباحث فلسفة علم به خود اختصاص داده است. در برابر این دیدگاه، اعتقاد به وجود لایه ای نفوذ ناپذیر از مشاهدات مطرح است که از صلبیت و خلوص برخوردار بوده، ساختار تربیتی و معرفتی مشاهده گر تأثیری در آن ندارد. در این مقاله تلاش خوا...

full text

کرامت اقتضایی انسان در بوتة نقد

یکی از مباحث مهم در حوزة انسان‌شناسی، کرامت انسان است. از آنجا که امروزه کرامت انسانی با مباحث حقوق بشر رابطه‌ای ناگسستنی یافته است، تحلیل و تبیین آن در چارچوب قرآن کریم امری ضروری است. تأمّل در آرای قرآن‌پژوهان و مفسّران، نشان از آن دارد که در بحث کرامت انسان، اندیشه واحدی مشاهده نمی‌شود. برخی از قرآن‌پژوهان به جای کرامتِ «ذاتی»، از کرامت «اقتضایی» دفاع کرده‌اند. بنا بر این دیدگاه، هرچند انسان با...

full text

چگونگی سازماندهی سوره‌های قرآن از نگاه زرقانی در بوتة نقد

زرقانی از مؤلفان برجسته در زمینة تألیف کتب علوم و تاریخ قرآنی است و از آنجا که موضوع سازماندهی سورهای قرآن در بین مباحث تاریخ قرآنی اهمیت ویژه‌ای دارد، پژوهش حاضر تلاش نموده که با روش تحلیلی‌ـ انتقادی به ارزیابی، نقد و بررسی نظرات وی در این زمینه بپردازد و به دنبال تشخیص واقعیت باشد. ادعای زرقانی دربارة توقیفی یا اجتهادی بودن سازماندهی سوره‌های قرآن در کتاب مناهل العرفان فی علوم القرآن، تفکیکی ...

full text